Öğrenme koçu kitabı 6 . Taktik : Motivasyon bilimi

A) Motivasyon psikolojik bir fenomendir . Ve bilimsel temeli olmadan anlaşılamaz . Motivasyonun bilimine, iç ve dış motivasyon tanımakla başlayalım. İç motivasyon , temelde yapılan işten keyif alarak o işi yapmaktır. Severek yaptığınız şeyler yaparken size enerji verir . Sonucun bir önemi olmaksızın eylemin kendisi sizi mutlu eder. Bu tür eylemler iç motivasyonla motive olarak gerçekleşir . Dış motivasyonsa bir görev sonucundaki ödül veya cezaya için yapılır , öğrenilir. İnsanın 4 temel ihtiyacı var . Bu 4 ihtiyaç (37) gelişim , keşfetmek , ilişki kurmak , ve özerkliktir . Bu 4 bileşen gerçekleştiğinde eylem yapılırken dopamin salgılanır. Ve bunlar bir işi yapmaya iç motivasyon sağlar . Yani eylemi yaparkenki tatminimizi bu 4 bileşen den biri , birkaçı oluşturur. Çocukların oyun oynama motivasyonları iştahları , çok yüksektir . Çünkü oyunda iç motivasyon etkindir . Oyunda hem yeni bölümler yeni yerleri ,keşfeder. Oyunu oynadıkça level atladıkça geliştiğini hisseder . Ve oyun sürekli zorlaşır verilen görevler oyunda ilerlendikçe zorlaşır . Oyunda gelişim artan zorlukla paralel gittiğinden akışa girmesi sağlanır . Zihni oyunu tamamen içinde anda ve akıştadır . Oyundaki diğer oyuncularla oyun oyanarken iletişim halinde olmak ; gerçek hayatta asosyal olan çocuğun anonim hesaplardan birbirleri ile yakın ilişki kurmasını sağlar . Yani ilişiki ihtiyacı da giderilmiş olur ve ilişkinin olması o işi yapmaya iç motivasyonu oluşturur. Sevdiğiniz insanlarla yaptığınız şey ne olursa olsun sizi mutlu eder ve onu yapmayı sürdürürsünüz ; çünkü iç motivasyonunuzla o işi yaparsınız. Özerklik ise iç motivasyonu oluşturan hayati bir faktördür . Hayatın hiçbir alanında etkisinin veya kontrolün elinde olmadığını hisseden bir çocuğun kendini çok iyi hissetmesine ; oyunun içinde bile olsa hayatının kontrolünün elinde olduğunu hissetmesi sebep olur . Oyundaki eylemelerinin sonuçlarını yaşaması , oyundaki karakterinin tüm kararlarından sorumlu olması özgür ve özerk hissetmesini sağlar. Özerklik çok kriktir. Hayvanat bahçesinde yaşayan filler vahşi doğadan daha az yaşarlar (38)çünkü hayatlarının kontrolü ellerinde değildir .Hayatları konforludur , ancak mücadele olmadığı için hayatta kalmak için çabalamaması özerkliği hissedememesi hayata dirençsiz olmasına sebep olur.

Bir eylemi yaparken bu 4 bileşen (keşif, gelişim, ilişki ve özerklik ) den biri ve birkaçı ile ilişikili olursa o iş yapmaktan keyif almaya başlarsınız . Örneğin normalde ders çalışmaktan sıkılan biri arkadaşı ile çalıştığında zaman su gibi akar .Çünkü eylemi yaparken ilişki ihtiyacı giderilmiştir. Merak ettiğiniz ilginizin olan sevdiğiniz işlerde , ya keşif dürtünüz devrededir. Bir sporu yapmayı seviyorsunuzdur çünkü fark etmesinizde o sporu yaprken sürekli fiziken gelişiyorsunuzdur. Ve spor esnasında insanlarla birlikte olmanız onlarla ilişki ihtiyacınızı gidermenizi sağlar. Ekstrem sporlar ın yapılma sebebi bunları yaparken özerkliği ve özgürlüğü hayatımızın kontrolünü elinize aldığınızı hissetmenizdir. Tehlikelidir ama tehlike sayesinde zihniniz ana girmiştir. Ana girmesi o eylemi yaparken hem büyük bir kontrolün hemde kontorolsüzlüğü olduğunuzu hissetmenize aynı zamanda akışa girmenize sebep olur .

B) Peki iç ve dış motivasyonu sınava çalışırken. Nasıl görebiliriz ?

Dış, motivasyon _sınavlara çalışmak şunlara sebep oluyor :

1) Doğrularına başarılarından dolayı sevinip yani kendini ödüllendirip ; yanlışlarından başarısızlıklarından dolayı kendine kızmak , utanç hissetme ve kendini suçlamaktır . Eylem sınava hazırlıktır ; sonuç iyi olursa ödül alıyorsun , kötü olursa cezalandırıyorsun kendini . Aslında hayatta öğrendiğimiz birçok şeyi bu mantıkla öğreniyoruz . Buna edinimsel koşullanma deniyor. Bir işi yapıyorsunuz. Sonuç mutlu ediyorsa onu yapmayı sürdürüyorsunuz . Sonuç olumsuz olursa , sizi olumsuz etkilerse veya çevreden olumsuz geri bildirim alınırsa o işi sürdürmeyi bırakıyoruz .Sizi mutlu eden bir şeyi yapmayı sürdürüyorsunuz .Acı veren şeylerden ise kaçıyorsunuz. Sınava niye çalışıyorsunuz sonuçta iyi bir üniversiteye liseye gitmek istersiniz. Ödül ise o üniversiteye gitme , o işi yapmak için imkanlara sahip olmaktır. Ceza ise başarısızlığının durumunda ; aç kalmanız , işsiz kalmanız , etrafınız tarafından yargılanacak ve yetersiz hissedecek olmanızdır . Birçok eylemi yapma amacınız ödülle veya cezayla yani sonuçla ilişkili . Yani motive olmanız için eylemin sonucu ya bir ödül ya bir ceza ile bağlantı olmalı . Peki bunun alternatifi yok mudur ? Vardır . O işi iç motivasyonla yapmak . Sınava çalışan kişi farkında olmadan ödül ceza ile motive olur . Yani dış motivasyonla o dersi çalışır . Sonuç iyi gelirse kısa süreli mutluluk . Sonuç kötü gelince hüsran . Dış motivasyonla bir işi yaparken kaygılanmışınızdır . Çünkü sonuca ulaşmak için kontrol edemeyeceğiniz faktörleri , kabullenmek yerine yönetmeye çalışırsınız . Aynı zamanda dış motivasyonla yapılan işler kişiyi yıpratır . O işi yapmak enerjisini alır . Çünkü fazlasıyla irade gücü kullanır . O işi yapmak istemesinizde sonucunun iyi olması veya onu yaparak bir acıdan kurtulmuş olmak için yaparsınız. . İç motivasyonda ise tam tersidir . O işi yapmak size hayat enerjisi verir . Çünkü o işi yapmak eğlendirir , keyiflidir. Bir zorunluluk olmadığı için severek isteyerek yaparsınız. Ve sonucun iyi olması güzel olmakla beraber ödül o eylemin kendisini yapmak ve yaparken de hissettiğiniz güzel duygulardır.

 C) Dış motivasyonda rekabet ve kıyas vardır . Kıyasla üstün veya eksik hissedersiniz. Sürekli kıyasla çalışan bir zihin hırs ile motive olur. Başkalarını geçince üstün ve özel hisseder. Başkaları onu geçince kendini ezik görür , kötü hisseder. Ve taktik üçte de anlatıldığı gibi kıyasla değer belirlemek bizi oldukça yanıltır. Bizden birçok farkı olan insanlarla aynı kulvarda yarıştığını düşünmek kendimizi yıpratmamıza hırsın gözü köreltmesine sebep olur . Kıyasla motive olunca sizden daha iyilerini gördükçe motive olursunuz ama bu içinde kıskançlık barındırır . Onların başarılarını çabalarını kabullenir ve o insanın değer olarak sizden üstün olmadığını sadece o beceride üstün olduğunu ( verdiği çokça emekten ötürü ) anlarsanız o kişiden ilham almaya başlarsınız . Amacınız onları geçmek olmaz . Onların kendi hayatıda yaptıkları doğru şeyleri kendi hayatınıza uygulayarak , kendi yolunuzda olup kendinizi en iyi halinize dönüştürmek için motive olursunuz. Yani gelişmek dünkü senden daha iyi olmak seni motive etmeye başlar . Odağını tamamen yönetebildiğin kendi hayatına verirsen , sağlıklı bir biçimde gelişimle iç motivasyonla motive olmaya başlarsan hayatından büyük bir yük gitmiş olur . Kıyas bir şeyi referans alarak olduğu için referans kendin olursa kontrolün maksimum kaygınsa minimum olur. Çünkü belirsizlik minimum olur hakimiyetse maksimumdur. Yani kaygını temel sebeplerinden biri , kontrol edemeyeceğimiz gelecekle ilgili faktörleri tehdit olarak algılayıp kontrol etmeye çalışmaktır. Başarını kıyasla rekabetle belirlediğinde , başkalarını geçmeyi amaçlarsın . Onların ne kadar çalışmış olması ne kadar fedakarlık yapmış olmasını görmezsin . Onun belki o konuda senden yatkınlığını yüksektir ve onu zihnisel mimarisini oluşturan çevresini hesaba katmadan onunla sidik yarışına girersin . Ve bunun hastalıklı tarafı başarısızlık durumda başaran kişiye içinde haset beslemektir . Ve insanların başarıları yüksek not almaları seni mutsuz eder. Çünkü onları potansiyel tehdit olarak görürsün. Ve sonuçta onları yendiysen başardıysanda içindeki bu haset nefret ve kıyas mantığı değişmez . Kazandığın her zafer öğrendiğin her bilgi seni öğrenmeye gelişmeye aç yapacağına egonu şişirir. Yani güç zehirlenmesi sonucu ilkel beyin devrelerin hayatını yönetmeye başlar . Bu da senin daha da kibirli olmana , sana zaferi başarıyı getiren alışkanlıklarını düşünme biçimlerini konforla değiştirmene yol açar.

 D) Dış motivasyonda hedefler gözünü kör eder . Hedefine ulaşamayınca kendine kızar ve kendinle hep bir savaş halindesindir. O hedeften o hedefe koşan ancak bir türlü sonuca ulaşamayan yarış atı gibidir. Tam ulaşılır susuzluğu biraz gider sonra daha zor bir hedefte aynı suya ulaşıcaktır. Koşmaya devam eder suya ulaşmak için. Halbuki aradığı suya o hedefe gitmeden de ulaşabilir . Atin gözünün önüne sekeri koyarlar . At tüm yolboyu o şekere kavuşmak için koşar . Ancak asla o şekere ulaşamaz . Ancak o görevi tamamladıktan sonra belki o şekeri alır.

 E) Dış motivasyonda koşullu mutluluk vardır. Başarınca kazanınca sevinç hissedilir. başarısızlık ise büyük bir hayal kırıklığına , depresyona yol açar . Başarısızlık çok mutsuz eder.

 F) Kaygılı zihin hep gelecektedir . Geleceği kontrol etmeye çalışır. Kendine güvenmez . Elinden gelen her şeyi yapsa bile kendine güvenemez .Kendine güveni inancı sonuçlara bağlıdır.

 G) Başarıları ve yaptıkları ile ilgili sürekli bir yetersizlik ve eksiklik hissedilir . Başarısını değerini insanlara kıyasla belirlediği için objektif değerlendiremez. Kıyas sonucu daha iyilerden başarısız, mutsuz ve değersiz hissedilir . Kıyasta bazı konularda düşük eksik olan insanlara karşı da üstün hissederek kendini onlardan yukarda görür .

H) Dış motivasyonda mutluluk hedefe ulaşınca , başarınca , kısa süreli olsada elde ediliyor. Ancak bu tatmin hedonik adaptasyondan ( zihnin en iyi veya en kötüye alışması ) dolayı çok kısa sürüyor . Ve daha büyük daha zor yeni havucu yakalamak için koşmaya başlıyor . Çalışma süreci kaygı ve ızdıraplı oluyor. .Ayrıca elde edilen arzu nesnesi elde edildikten sonra heves ortadan kalkıyor. David Gale ‘ in hayatı filminde şöyle bir replik vardır : “ Eski bir Kızıldere atasözü derki neyi istediğine dikkat et çünkü onu elde edince artık istemeyeceksin .‘ Çünkü bizi asıl mutlu eden yakalamak değil kovalamaktır .Eylem , happen happinessın yani mutluluğun kökenini oluşturur. Asıl mutluğu oluşturan eylemin kendisidir ve onu yakalama sürecidir . Sonucu önceliklendirmek ve mutluluğunu sonuca bağlamak mutsuz olmanın en önemli formulüdür . Çünkü sonuç istediğiniz gibi olsada olmasada mutsuz oluyorsunuz. İstediğiniz gibi olunca niye mutsuz oluyorsunuz ? Çünkü düşünme şekliniz sorunlu . Koşullu mutluluğa alışan zihninizin mutsuzluk ve tatminsizlik ile şekillendiği için sizi ne kadar mutlu eden bir şey başarmış , iyi bir okula girmişi olsanızda zihniniz bir süre geçtikten sonra eski mutsuz haline döner . O büyük başarı artık yeni normaliniz olur. Bu konuda harwardı kazanan öğrenciler ile yapılan bir araştırmada aynı bulguları gösteriyor (39) Okula başladıklarında mutluluk seviyeleri tavan olan öğrenciler gün geçtikçe mutsuzlaşıyor depresif eğilimleri oluyor çünkü zihinlerinin konfor alanı mutsuzluk .Yani hayatlarının büyük bölümü bu şekilde geçtiği için stres ve zorluk karşısında onları mutsuz eden düşünme şekilleri ve alışkanlıkları sürdürüyorlar. Bu zihne mutluluk getirecek alışkanlıklar düşünme şekilleri uygulamalar öğretmek lazım ki mutsuzluktan sürdürülebilir mutluluğa şekline yapısal olarak dönüşsün .

I )Onay ihtiyacı dışarıya bağımlıdır. Yapabilir , başarabilir veya zeki biri olduğunu ispat ve sürekli kendini kanıtlamak için çalışır . Başardıkça onay ihtiyacının giderdiğini , ancak başarırsa yapabilir olduğuna inanır . Yapamamaktan , başarısızlıktan , hatadan çok korkar ,başarısızlığı kimliğine tehdit olarak algıladığı için başarısızlık onu depresyona iter .

İ ) Kaygı ve korku ile motive olmak , cezadan kaçmak için veya ödül motive olmaktır . Yani kişiyi motive eden sorunlu inançlar: insanların gözünden düşerim , başaramazsam çevrem benimle dalga geçer ,adam yerine koymazlar beni başarılı olmazsam. Kişiyi motive eden ana şey korkularıdır. Korkularının sonuçlarından kaçınmak için eylem yapar. Korktuğu şey aç kalmaktır . Ele güne muhtaç olmamak , fakir kalmaktır . Ve bunun olmaması için ömrü boyunca çalışır .Motivasyonu bu olduğu için kişi ne kadar kazanmış , başarırsız olmuş , zengileşmiş olmuş olursa olsun birgün her şeyi kaybetmekten ve kaybedebilir olmaktan korkar .Yani korkusunu hayatı boyunca sürdürür. Korkuları ona bir şeylere başarmaya sahip olması için baskı kurar . Bu başarılarını elde ettikten sonra da bunları yönetip , büyütebilmek , geliştirebilmek ve elinde tutmak için korku ve kaygısı hayatı boyunca devam eder.

E) İç motivasyon odaklılık:

 1)Süreç odaklı yaşam tarzı hakimdir . Yeni şeyler keşfetmek ana motivasyon kaynağıdır . Cesurca bilinmeyen üstüne gider. Çünkü keşfetmenin tatmini iliklerine kadar hisseder. Gelişmek motive eder. Gelişmek ve daha iyi öğrenmek için her türlü aracı kullanır .Hayatındaki zorlukları eksikliklerini güçlenmek için gelişmek için fırsat olarak görür. Özgürlük güvenlikten önemlidir. Bundan dolayı konfor alanından yani güvenli olduğu alandan , kokmasına rağmen zihnen madden ve manen özgürleşmek için çıkar. Hayatının değiştirebileceği , etkisi olan kısımlarında kontrolde hisseder. Öz kontrol becerileri ile hayatını idame ettirilir. Özerk olmak , hayatının iplerini eline almış olmak , hayallerini gerçekleştirmek için elinden gelenin en iyisini yapmak hayattaki temel mottolarıdır. Keyifle yaptığınız severek yaptığınız ,işlerde iç motivasyonla yapıyorsunuzdur . İç motivasyonda yaparken mutlu olur keyiflenir tatmin oluruz.

2) İç motivasyonda hatalarını öğrenme aracı haline getirsin . Zayıflıklarını, cehaletini kabullenir ; gelişmek için zayıflıklarının üzerine çalışırsın .

3) Çalışılacak konu seansında (17. taktik) amaç ; iç motivasyonun da temelini temelini oluşturan hatalarından ve eksiklerinden öğrenmektir . Gelişim odaklı bakış açısında bu eksiklerinden hataların en önemli öğrenme aracıdır .Çünkü eğerki bu eksik zayıfları halledersen, o konuda tamamen halledilmiş olacak. Eğerki her gün öğrenmek için çalışırsan , o konudaki artan bilgin sayesinde yorum yapabilir hale gelip , soru çözme kapasiten artacak . Bu şekilde akış alanına girebileceksin .

4)İç motivasyonda kaybetmek yoktur , öğrenmek ve gelişmek vardır . Sınav öncesi yaptığın her hata her ‘’ başarısızlık ‘’ bir gelişim fırsatı . Eğerki hatalarının üstüne çalışırsan ve o alanlarda bilgilini iyice pekiştirirsen çok hızlı gelişeceksin . Denemeyi bırakmadığın sürece de başarısızlık diye bir şey yok .Ancak aynı şeyleri defalarca aynı şekilde deneyerek farklı sonuçlar alamazsın . Herhangi bir şeyi başaramamak için hiçbir sebep yok . ‘

5) Bir işi nasıl severek yaparız , nasıl iç motivasyonla halledebiliriz ? (40) İşi olduğu gibi kabul edip yargılamadan ,niye bunu yapıyorum , bu ne saçma iş çok sıkıcı gibi yargılamayı bırakıp emek vererek sevebilirsiniz . Çalışırken kendinizden bir parçayı o işe vermeniz yani verdiğiniz emek o işi çok değerli hale getirecek ve sevginizi oluşturacak . İyi olduğumuz şeyleri mi severiz , yoksa sevdiğimiz şeylerde mi iyi oluruz ? İkiside geçerlidir . Hem sevdiğimiz şeylerde iyi oluruz , hem de iyi yaptığımız şeyleri severiz. Bu sevgiyi yaratan ise öz yeterlilik duygusudur. Kendi kendine yetmek , yettiğini hissetmek bir alanda olsun kontrolde hissetmek yani o alanda iplerin elinde olduğunu hissetmek , sizin o işi sevmeniz sağlıyor. Yani aslında iyi yapmanız o işi sevmenizi sağlıyor . Sevdiğiniz içinde daha da özen gösterip daha da iyi yapıyorsunuz. Peki olumsuz duygular yaşadığınız yada korktuğunuz denemekten yapmaktan sıkıldığınız işlerde derslerde nasıl sevgi oluşturabiliriz ? Onlara alışırsanız onları kabullenirseniz , yani ve korkmana rağmen deneyip üstüne giderseniz sevgi oluşacak . Familization denilen öğrenme psikolojisinde bir kavram vardır . Eğerki bir konuyu işi alışkın hale tanıdık hale getirene kadar tekrarlarlarsanız zihin ona alışıyor . Onu tolere ediyor(41) . Ne kadar olumsuz olursa olsun habituation ( alışma ) gerçekleşiyor. Habituationda onu kabullenme alışkanlık haline getirmektir . Habiituate ettiğiniz yani alıştığınız bir işi , tekrarlamakta beyninizin sizi ödüllendirmesine sebep oluyor . Bu ödüle sevgi diyebiliriz . Yani sadece o işi denemek alışkanlık hale getirmek o işi yapmayı sürdürmek o işi sevmek için önemli bir araç . Ancak kabullenmek ve yargılamayı bırakmak şart . Çünkü yargılamak ertelemeye ve o konu üstüne olumsuz düşüncelere sebep oluyor . Bu olumsuz düşüncelerde sizi o konu ile ilgili yoran asıl şeye isteksizliği oluşturuyor . Yani o iş sizi yormuyor. Zor gelmiyor . O iş hakkındaki düşünceleriniz yorumlanma biçiminiz sizi yoruyor. Olumsuz düşünceleri bir kenara bırakarak , eylemin kendisi ile uğraşıp hakkını vererek halletmek ; o işi ertelemeye , kaçmaya ve olumsuz düşünüp konuyu kafanızda sorun haline getirmeye harcayacağınız efor aynı düzeyde.

6) iç motivasyonda hayaller motive eder . O eyleme duyulan tutku ve heyecan vardır. Bu heyecanda hafif düzeyde stresten kaynaklanır , Ancak sizin en iyi performans için bu stres oldukça gerekli. Kaygı eğrisinde de görebilirisiniz en iyi performans için hafif stres gereklidir. Sorun bu stresin yüksek dozda olması ve sürekli olmasıdır. (42)

7) İç motivasyonda süreç çok önemlidir. Sürecin elinizden en iyisini yapacak şekilde sonuçlanması içinde sabır ve azim çok gereklidir. Sabırınızın kaynağı yapacağınıza olan büyük inancınızdır. Yani yeteri kadar çalışır çabalarsan başarabileceğine inanırsın . Öğrenmen gereken bir şeyi, deneme sayısını önemsemeksizin , öğrenene yapana kadar denemeyi bırakmazsın . Öğrenmen gereken herhangi bir şeyi 10 defa denedin öğrenmedin . Bir 10 kere daha denersin . Olmadıysa bir on kez daha . 100 kere denedin ve olmadı 101.de belki olacak . Önemli olan kaç kere daha denemiş olursan ol başarılı olana kadar denemeyi bırakmamalısın . Burada kritik unsur aynı şeyi aynı şekilde denememektir . Esnek düşünerek parametreleri değiştirerek denemek sonucunda , deneme sayısını bir önemi yok . Çünkü son denemende illa öğrenmiş olacaksın bu 100. sefer bile olabilir. Sabır burada devreye giriyor denemeyi bırakmama azmini göstermen , aynı rutin işi tekrar tekrar denemek için sabırlı olmak öğrenmenin uzun bir süreç olduğunu kabullenmek . Yani kavramsal , kapsamlı düşünme gereken işlemleri ; yoğun zihinsel eforla , yüksek sayıda tekrarla gerçekleşebileceğini başlarken kabullenmek gerekiyor. Her başarısız denemende neyin hatalı olduğunu fark ediyorsun ve doğrusunu keşfediyorsun . Bundan dolayı başarsızlıkların hataların altın değerinde nokta atışlık geri bildirimler . Bu geri bildirimleri öğrenme aracı kullanırsan sonuçlarında dramatik biçimde artışlar gerçekleşecek . Bazı kişilerin çalışıyorum çalışıyorum ama netim artmıyor sorununun çözümü de bu . Eğerki şu ana kadar eksik olduğun hata yaptığın tüm sorulara tekrar dönüp iyice oturana kadar çalışırsan netin çok hızlı biçimde artacak.

8) İç motivasyonda hızlı sonuç arayan sonuca ulaşmaya çalışan zihinden anlamaya , içselleştirmeye ve sürece adapte çalışan zihne geçiyorsun . Hızlı sonuç bekleyen zihin dürtüseldir . Bir an önce bir şeylerin gerçekleşmesini ister . Gerçekleşmeyince sinirlenir . Süreci bir an önce bitirmek sonuca ulaşmak için bir araç olarak tüketir . Bir an önce elde et . Elde edince anlamsızlaşması sonucu daha iyisi daha çoğu için koşmaya devam et . Sürekli tatmin peşinde koşup bir türlü sonuca ulaşamamak sorundur. Tam hedefe ulaşınca anlamını yitirmesi veya başarının tatminin kısa sürmesi . İç motivasyonda olay tersi oluyor. İç motivasyonda anlamaya , çalışmak olayın özünü kavramaya çalışmak amaçtır . İçselleştirmeye hakkını vererek yapmaya çalışmaktır ana motto . Çünkü işin kendisini yapmaktan keyif alınır , yapmayı seversin bitirmek için yapmaz , bir an önce sonuca ulaşayım hızla sorun çözülsün diye düşünmezsin . Sorunu iyice anlamlandırmaya çalışır sorunun derinlere iner soruna karşı anlayış geliştirirsin. (43 ) Anlayış geliştirince yani sorunla arana mesafe koyunca , sorunun sebebi bulunur . Ve sorun kendiliğinden çözülür . Sorun aynı kalır ama sen gelişirsin sorunlar sayesinde . Sorun anlamadan çözmeye çalışmayınca , bir an önce çözmüş olursun . Ancak kökü kalır . Ve sana verilen mesajı almadığın için sorun gelecekte daha kapsamlı , yorucu halde sen öğrenen kadar tekrar karşına çıkar. Bunu şöyle düşünebilirsin . Herhangi bir yerin ağrıyor ağrı kesici aldın ve ağrın dindi ancak o ağrıya sebep veren sorun çözülmedi . Sadece bastırmış oldun inkar etme yöntemi edinmiş oldun . Aynısı psikolojik sağlık için de geçerlidir . Olumsuz duyguları hissetmek ruhsal sağlık için oldukça gereklidir ve bize beynin verdiği bir geri bildirimdir(44) .Bu geri bildirim içerde bir sorun olduğunun o sorunu çözmemiz gerektiğinin sinyalidir . Bu sinyali kesmesi için kullandığımız uyuşturucular sadece sorunu büyümesine sebep olur. Sorunu ayağındaki çakıltaşı gibi düşün . Bunun nerede olduğunu tespit et ve çıkar . Eğerki uyuşturursan görmezden gelirsen ayağına kalıcı hasarlar bırakabilirsin . Çözümün gelceği tek yol sorunu anlamak , anlamlandırmaktır . Einstein : “ Bana dünyayı yok edecek bir sorun verseler ve 1 saat sürem olsa 59 dakika sorunu anlamaya ayırırım . 1 dakikasını da çözmeye “ der . Çünkü sebep sonuç iç içedir . Doğru sebebi bulduğunda çözüm içinde gelecektir .

9) Yaptığın kardır bakış açısı (good enough ) iç motivasyonda geçerlidir. Pozitif yönde iyi niyetle yaptığın her eylem gelişimdir ve her eylem yeterlidir . Çok küçükte olsa adımların ilerleme yönündeyse değerlidir . Elinden geleni yapmış olup olmaman , başarın konusundaki tek kısasın olsun . Mükemmel olmasına gerek yok yeterince iyi olsun yeter (45) . Yol göstericin vicdanın olacak . Vicdanın rahatsa , içsel tatmin hissediyorsan sonuç ne olursa olsun başarıdır gelişimdir. Sonuçların gerçekten önemi yok . Esnek düşünür elinden gelenin en iyisini yaparsan , kararlarını hayallerin ve sezgilerin doğrultusunda verirsen ; hayatta sana en uygun yolu açacak. Bu yol egonu tatmin etmeyebilir ve çevrendeki insanların beklentilerine de uymayabilir . Ancak kendini gerçekleştirmenin; mutlu , içsel tatmini yüksek ve huzurlu bir hayat sürmenin yolu tam olarak bu .

10)iç motivasyondaki gelişim odaklılık sayesinde hedonik adaptasyon avantajınıza dönüşür . Çünkü o işi yaparken başarınca aynı tatmin almak için gelişimeniz gerekir . Yani hedonik adaptasyon gelişimin dozunu arttırmanıza hizmet eder . Her gün biraz daha koymalısınki aynı tatmini alasın .

                                        Özet :

—)Motivasyon psikolojik bir fenomendir . İç ve dış motivasyon diyet 2 bileşenden oluşur.İç motivasyonda temelde yapılan işten keyif alınır .Dış motivasyondaysa sonuçta bir ödül almak veya cezadan kaçmak için eylemi yaparız .

— ) İç motivasyonu gelişim ,keşif, özerklik ve ilişki oluşturur. Yaptığınız eylemde bu 4 bileşenden biri olması iç motivasyonla o eylemi yapmanızı sağlar

—)Dış motivasyon sınava çalışırken , doğrularına sevinip yanlışlarına üzülerek gerçekleşir.

—)Dış motivasyonda rekabet ve kıyas vardır . Kıyasla üstün veya eksik hissedersiniz.

—)Dış motivasyonda hedefler gözü kör eder .Hedef ulaşmayınca kendine kızarsın .

—)Dış motivasyonda koşullu mutluluk vardır. Ve zihin kaygılıdır dış motivasyonda .

—) İç motivasyonda süreç odaklılık hakimdir. Yeni şeyler keşfetmek ana motivasyon kaynağı .

—)İç motivasyonda hatalar öğrenme aracı haline gelir. İç motivasyonun temelini oluşturan hatalardan öğrenmektir.

—)İç motivasyonda kaybetmek yoktur ,öğrenmek ve gelişmek vardır .

—) Bir işi odluğu gibi kabul eder yargılamadan emek verirsek sevmeye başlarız

—) İç motivasyonda hayaller motive eder kaygı yerine o eyleme duyulan tutku ve heyecan vardır . Hafif kaygı en iyi performans için oldukça gereklidir.

—) İç motivasyonda hızlı sonuç arayan zihin yerine anlamaya içselleştirmeye çalışan zihin aktiftir.

—) İç motivasyonda yaptığın kardır bakış açısı ( good enough ) hakimdir . Pozitif yönde iyi niyetle attığın her adım yeterlidir ve gelişimdir.

—)İç motivasyonda gelişim odaklılık sayesinde hedonist adaptasyona terse döner. Aynı tatmini almak için sürekli kendini geliştirmelisindir .

Referanslar :

37. Dr. Özgür Bolat ‘ ın yeni nesil gençlik başlıklı Cnntürk konuşması dakika 55.27 https://youtu.be/cqygxuASXXM?feature=shared           

38. Fil örneği de Dr. Özgür Bolat ‘ ın anne baba okulundan

39. Ted x Shawn Achor https://youtu.be/GXy__kBVq1M?feature=shared  

40. Dr. Özgür Bolat ‘ın Sevdiğin işi yapmak mı yaptığın işi sevmek mi? Başlıklı hürriyet yazısından https://www.hurriyet.com.tr/amp/sevdigin-isi-yapmak-mi-yaptigin-isi-sevmek-mi-23017135

41. Learning and Memory from Brain to Behaviour Third edition kitabı sayfa 73

42.   https://technogezgin.com/kendini-gelistirme-yollari-nelerdir-rehber/

43. .OSHO Ego kitabından

44. . Mutlu Beyin: Mutluluk Hormonlarınızı Yönetin: Serotonin, Dopamin, Oksitosin & Endorfin kitabından yazar Loretta Graziano Breuning

45.  Kain Ramsay The Authentic Confidence and Self-Esteem Masterclass eğitiminden